Je hebt er wat mee of niet; Valentijnsdag. De een vindt het de perfecte dag om ‘that special someone’ in het zonnetje te zetten, de ander ergert zich dood aan alle commercie en wil dat de dag zo snel mogelijk voorbij is.
Natuurlijk zijn dit twee uitersten, maar feit blijft dat de dag van de liefdein aantocht is. Want ook al heb je er niet zo veel mee, het is je vast niet ontgaan dat de winkels vol liggen met producten in de vorm van of versierd met roze en rode hartjes. Valentijnsdag komt er aan en snel ook; over een week is het alweer zover.
Over Valentijnsdag is al het nodige geschreven en het zou natuurlijk lekker voor de hand liggen als ik het hier ging hebben over alle mogelijke kadootjes. Maar eigenlijk wil ik het daar helemaal niet over hebben. Waar dan wel over? Nou bijvoorbeeld:
- Waar komt de naam Valentijn eigenlijk vandaag?
- Waarom vieren we eigenlijk Valentijnsdag?
- Waarom vieren we dat op 14 februari?
Het leek me interessant om daar eens in te duiken. So, let’s get started…
DE NAAM VALENTIJN
Over de naam Valentijn, meer specifiek Sint-Valentijn, doen verschillende verhalen de ronde. Binnen de katholieke kerk wordt niet maar 1 Valentijn als heilige erkend, maar diverse1. De eerste Valentijn wordt vooral gekoppeld aan een wat romantischer verhaal.
Binnen het ‘romantische verhaal’ was de priester Valentijn het niet eens met het regime van Keizer Claudius Gothicus (regeerde van 268-270), die het jonge mannen verbood om te trouwen. De gedachte hierachter was dat jonge vrijgezelle mannen zichzelf eerder zouden opofferen op het slagveld. Valentijn was het niet eens met deze opvatting en trouwde jonge stelletjes in het geheim. Op het moment dat de Keizer dit ontdekte werd priester Valentijn zonder pardon onthoofd1,2,4. Voor zover het romantische verhaal, waarvan het ook nog eens de vraag is of het überhaupt echt gebeurd is.
Een ander verhaal gaat over 2 andere Valentijn-heiligen3: de ene priester in Rome en de andere bisschop. Beide heiligen stonden bekend als ‘martelaren’, wat inhoudt dat ze in de naam van God bereid waren extreme pijn te ondergaan of zelfs te sterven. In het jaar 300 stierven beide heiligen rond de datum van 14 februari en werden zij sindsdien op deze datum vereerd. De vraag is echter of dit verhaal echt gaat over twee heiligen of dat we het hier hebben over één en dezelfde persoon.
DE DATUM
De twee Valentijn-heiligen stierven dus rond 14 februari, een eerste verwijzing naar onze huidige Valentijnsdag. Maar dat is niet de enige verwijzing. Het verhaal gaat namelijk dat Paus Gelasius afwilde van het heidense Lupercaliafeest1,2,3.
Lupercalia was een vruchtbaarheidsfeest (één van de oudste Romeinse tradities) wat gevierd werd van 13 tot en met 15 februari. De manier waarop het feest gevierd werd is wat onduidelijk, maar dat het wat bloederig en heftig was, dat staat vast. Allereerst werden honden en geiten geofferd1,3: honden voor zuivering en geiten voor vruchtbaarheid. De geitenhuiden werden vervolgens in het offerbloed gedoopt waarna ze gebruikt werden om boven de akkers en vrouwen te zwaaien1. Dit zou vruchtbaarheid brengen. Een variant op dit gebruik is dat van de geitenhuiden riemen gemaakt werden2,3. Met deze riemen werd vervolgens geprobeerd de vrouwen te raken, wat een teken was dat deze vrouwen vruchtbaar zouden zijn en makkelijk zwanger zouden raken (als ze dat al niet waren). Een feestelijke gelegenheid waarop diverse jonge stelletjes verliefd werden en sommigen daarvan zelfs in het huwelijk traden.
Toen het Christendom meer de overhand begon te krijgen, werd dit feest steeds meer gezien als een heidens feest, vandaar dat Paus Gelasius ervan af wilde. Daarom werd dit feest in 494 afgeschaft. Het heeft daarna nog 2 jaar geduurd voor hij 14 februari als Sint-Valentijnsdag benoemde1,2,3.
DE DATUM & VALENTIJN & DE LIEFDE
So far is 14 februari dus gekoppeld aan de naam Valentijn, maar de link met de liefde is daarmee nog niet volledig rond. Hoe zit dat dan?
Valentijnsdag was niet altijd een dag van de liefde. In de middeleeuwen dachten mensen dat 14 februari dé dag was waarop vogels takjes voor hun nesten begonnen te verzamelen1,2,4,5. Denk aan de tortelduiven, die hier nog steeds een verwijzing naar zijn4. Toen de veertiende-eeuwse schrijver Geoffrey Chaucer in 1382 in een gedicht de zin “Want dit was op Sint Valentijns dag, als elke vogel zijn maatje komt kiezen” schreef, legde men de link naar 14 februari als dag van de liefde1,2,3.
Al bleek later dat Geoffrey met deze zin waarschijnlijk 2 mei bedoeld had omdat geen enkele vogel al zo vroeg in het jaar gaat nestelen (2 mei is namelijk de heilige dag van Sint Valentijn van Genoa). Desalniettemin werden vanaf dat moment Valentijn en Valentijnsdag gekoppeld aan 14 februari en aangemerkt als dag van de liefde.
Daarna nam de populariteit van Valentijnsdag in de poëzie gestaag toe, maar het duurde nog tot in de 19e eeuw vooraleer de commerciële Valentijnskaarten hun intrede deden1,2,5.
VALENTIJNSDAG NU
Op het moment is Valentijnsdag niet meer weg te denken uit onze maatschappij en zorgt het jaarlijks voor de nodige omzet in ondernemersland. Persoonlijk zie ik het graag als een dag waarop ik net wat liever ben voor de mensen van wie ik houd en niet als een dag waarop ik persé meer omzet wil draaien of geld uit wil geven. Maar doe vooral waar jij je goed bij voelt. Om het toch niet helemaal ongemerkt te laten voorbij gaan bij De GeurenTuin:
Hierbij een beetje liefde vanuit mij
Fijne Valentijnsdag
Liefs
Ine
- https://historianet.nl/maatschappij/gebruiken/valentijnsdag-wanneer-is-het-valentijnsdag
- https://archeologieonline.nl/artikelen/wat-is-de-oorsprong-van-valentijnsdag
- https://woordhistorie.nl/tijd/valentijnsdag/
- https://historiek.net/valentijnsdag-de-dag-van-sint-valentijn/40330/
- https://isgeschiedenis.nl/nieuws/oorsprong-van-valentijnsdag
Reactie plaatsen
Reacties